http://stockholm.hostmaster.org/articles/israel_bombing_of_the_train_from_london_to_villach/tr.html
1947 yazında, Avrupa İkinci Dünya Savaşı’nın enkazından yeniden inşa olmaya çalışırken, İngiliz askeri altyapısının kalbi az bilinen ancak önemli bir siyasi şiddet eylemiyle sarsıldı. 13 Ağustos gecesi, 175 kişiyi taşıyan bir İngiliz askeri tren – kadınlar dahil – Avusturya Alpleri’nde sabotaj yapıldı, Mallnitz yakınında, Tauern tünelinden uzak olmayan bir yerde bir patlayıcı trenin bir kısmını parçaladı ve felaket kıl payı önlendi.
Bu sıradan bir tren değildi. Londra’dan Villach’a, Avusturya’ya, Harwich, Hoek van Holland ve savaş sonrası Almanya üzerinden giden özel askeri nakliye hizmetinin bir parçasıydı. Patlama hesaplıydı, rayın savunmasız bir bölümünü hedef alarak kitlesel kayıplar yaratmayı amaçlıyordu. İngiliz ordusu ve Avusturya yetkilileri hemen Siyonist militanları şüphelendi, muhtemelen Lehi grubu (Stern Çetesi olarak da bilinir) ile bağlantılı – Avrupa ve Orta Doğu’da İngiliz hedeflerine saldırılarıyla bilinen radikal paramiliter bir örgüt, İngiltere’yi Filistin’den çekilmeye zorlamak için.
Saldırıda ölüm olmasa da stratejik, sembolik olarak yüklü ve derinden rahatsız ediciydi. Filistin çatışmasının Avrupa sahnesine nasıl yayıldığını gösteriyordu – en azından Müttefik işgali altındaki Avusturya’da – ve İngiltere’nin imparatorluk hakimiyetinin zaten zayıfladığı bir dönemde kırılganlığını ortaya çıkardı.
İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen sonra İngiltere, Almanya ve Avusturya’da büyük işgal bölgelerini yönetti, Orta Avrupa’yı istikrara kavuşturma çabalarının bir parçası olarak. Güney Avusturya’da, British Troops Austria (BTA), Kärnten’de düzeni sağlamakla görevliydi, Yugoslavya ve İtalya sınırındaki bir bölgeydi. Villach, önemli bir demiryolu kavşağı, İngiliz işgal bölgesinin lojistik merkezi haline geldi.
Bu operasyonu desteklemek için War Office, Birleşik Krallık’ı Avusturya’ya bağlayan özel bir askeri tren hizmeti düzenledi. İngiliz İmparatorluğu’nun çöküş tarihlerinde sıkça göz ardı edilse de, bu rota İngiltere’nin Avrupa askeri varlığında temel bir damardı.
Yolculuk deniz ve demiryolu bölümlerini birleştiriyordu, verimlilik ve güvenlik için dikkatle koordine edilmişti:
Tüm yolculuk yaklaşık 1.000 mil sürüyordu ve 2–3 gün sürüyordu. 1947 boyunca bu trenler günlük çalışıyordu, rotasyon ve terhis zirve dönemlerinde binlerce askeri taşıyordu.
Askeri rolü nedeniyle rota İngiliz kontrolü altındaydı, sıkça korunuyor ve güvenli kabul ediliyordu. Yine de muazzam uzunluğu, uzak alp bölümleri dahil, zayıf noktalar sunuyordu – özellikle Avusturya’da, yerinden edilmiş kişiler (DP’ler), siyasi huzursuzluk ve kara borsa ağları istikrarsız bir karışım yaratıyordu. İstihbarat raporları Avusturya’daki Siyonist mültecileri, özellikle Bad Gastein yakınında, İngiliz politikalarına karşı örgütlü direniş kaynağı olarak işaretliyordu – özellikle Filistin’e Yahudi göçü konusunda.
13 Ağustos gecesi yaklaşık 22:30’da askeri tren Mallnitz’in üç mil güneyinde dar, dağlık bir ray bölümünden geçerken, ray yatağı altına gömülü bir bombayla karşılaştı.
İki patlayıcı cihaz yerleştirilmişti:
Mucizevi şekilde kimse ölmedi. Bagaj vagonu yok oldu, birkaç bölme yapısal hasar aldı, ama tren büyük ölçüde ayakta kaldı ve bir yamaçta durdu. Hızlı duruş ve engebeli alp topografyası ironik olarak treni tam raydan çıkmaktan kurtardı.
Takip eden bir patlama saatler sonra Villach yakınındaki Velden’de 138. İngiliz Piyade Tugayı karargahı dışında gerçekleşti. Bu bomba minimal yapısal hasar ve sıfır yaralanma yaratsa da, zamanlaması koordineli bir saldırı işaret ediyordu.
İlk soruşturmalar sonuçsuz kaldı. Bir şüpheli – patlama yerinde Avusturya polisi tarafından vurularak yaralanan kimliği belirsiz bir adam – yakalandı. Yakın zamanda Bad Gastein’den ayrılmıştı, Yahudi yerinden edilmiş kişileri barındıran bilinen bir şehir, bazıları Filistin’deki İngiliz göç kontrollerine düşmanlık ifade etmişti.
Yetkililer 3–5 operatörden oluşan küçük bir ekip şüphelendi, muhtemelen Lehi gibi Siyonist militan gruplarla bağlantılı. Hiçbir grup sorumluluk üstlenmedi ve suçlama yapılmadı. Yine de The New York Times ve The Sydney Morning Herald gibi çağdaş raporlar pro-Siyonist DP’lerin yakınlığını ve saldırının siyasi sembolizmini vurguladı. İngiliz ve Avusturya yetkilileri Siyonist aşırılığı olası motif olarak görüyordu.
13 Ağustos 1947 tren bombası saldırısının çağdaş anlatımları – The New York Times, The Sydney Morning Herald ve İngiliz ordu duyurularındaki raporlar gibi – failleri yalnızca kimliği belirsiz “teröristler” olarak tanımlarken, sonraki akademik çalışmalar saldırıyı daha büyük bir kesinlikle Lehi’ye, yani Stern Çetesi’ne atfeder. Bu radikal Siyonist paramiliter örgüt, Filistin Mandası’nın son yıllarında İngiliz siyasi ve askeri altyapısına karşı uluslararası sabotaj kampanyasıyla zaten kötü şöhretliydi.
Mallnitz yakınındaki bombanın yöntemi, zamanlaması ve stratejik değeri, 1946–1948 arasında Avrupa ve Orta Doğu’daki Lehi faaliyetleriyle yakından uyumluydu. Lehi’nin yüksek profilli operasyonları – King David Otel bombalaması (1946) veya Kahire–Hayfa tren saldırıları – kadar kamuoyu tarafından tanınmasa da, Mallnitz olayı grubun kalıbına kusursuzca uyuyor: İngiltere’nin Filistin’den çekilmesini hızlandırmak ve Yahudi göç politikasında tavizler vermek için tasarlanmış militan baskı.
Avraham Stern tarafından kurulmuş ve daha sonra Yitzhak Shamir (İsrail’in gelecekteki başbakanı) gibi figürler tarafından yönetilen Lehi, uzlaşmasız bir anti-İngiliz strateji izledi. Grup İngilizleri kolonyal işgalci olarak gördü ve sabotaj kampanyalarını – trenler, polis karakolları ve diplomatik sitelere saldırılar dahil – anti-emperyalist direniş eylemleri olarak çerçeveledi.
Daha ılımlı Haganah’tan veya hatta milliyetçi Irgun’dan farklı olarak, Lehi İngiliz hedeflerini nerede olurlarsa olsun vurmaya inanıyordu – sadece Filistin içinde değil. Yeraltı hücreleri İtalya, Fransa, Almanya ve İngiltere’de faaliyet gösteriyordu, sıkça Yahudi mülteci topluluklarında sempatik unsurlarla işbirliği yaparak, çoğu 1939 Beyaz Kitap’ın İngiliz uygulamasına kızgındı, Holokost sonrası bile Filistin’e Yahudi göçünü ciddi şekilde sınırlamıştı.
İdeolojik coşkuya rağmen Lehi pragmatikti. Yabancı topraklardaki saldırılarda her zaman sorumluluk üstlenmiyordu – özellikle yerinden edilmiş kişi ağları, silah kaçakçılığı veya diplomatik hedefler tehlikeye girebileceğinde. Bu, Lehi’nin hedef ve yöntemleriyle açık uyumuna rağmen Mallnitz saldırısı için resmi iddia eksikliğini açıklayabilir.
Lehi’nin savaş sonrası resmi arşivi – Freedom Fighters of Israel Heritage Association – 13 Ağustos bombalamasını özel olarak listelemez. Ancak grubun “uluslararası kampanyasını” kutlar ve Avusturya, İtalya ve Almanya’daki sabotaj operasyonlarına atıfta bulunur, “İngiliz emperyalizmi Yahudi yeraltının erişimini hissetti.” Birçok ikincil kaynak Mallnitz bombalamasını Lehi’nin olası, eğer kesin olarak doğrulanmamış, operasyonu olarak alıntılar – “Siyonist militanlığın dokunaklı bir örneği” olarak tanımlayarak, Filistin sınırlarının çok ötesine uzanıyordu.
Yoğun soruşturmaya rağmen askeri tren bombalamasıyla ilgili kimse mahkum edilmedi. Saldırıdan sonraki günlerde Avusturya polisi patlama yerinde bir adamı vurup yakaladı, görünüşe göre yakın zamanda Bad Gastein’den ayrılan Polonyalı bir Yahudi mülteci, bilinen pro-Siyonist ajitasyon merkezi. Ancak suçlama olmadan serbest bırakıldı ve başka şüpheli tutuklanmadı. İngiliz ve Avusturya yetkilileri Kärnten’deki yerinden edilmiş kişi kamplarında kısa baskınlar düzenledi, Siyonist bağlantıları olan bireyleri sorguladı – ancak bu çabalar eyleme geçirilebilir istihbarat üretmedi.
Bu kaçış, Lehi’nin Avrupa operasyonlarının özelliğiydi. Grup sıkça İtalya’dan eğitilmiş sabotajcılar, mülteci kamplarından yerel sempatizanlar ve sahte kimlikler ile geçici konaklama ağları kullanarak tespit edilmekten kaçınıyordu. İngiliz istihbarat dosyaları ve War Office belgeleri (örneğin WO 32/15258) işgal bölgelerinde “sofistike sabotaj eylemleri” kalıbını not eder, sıkça “Siyonist radikallere atfedilir, ancak mevcut saha koşullarında doğrulanması imkansız”.
Lehi’nin Filistin’deki iç operasyonları daha görünür tutuklamalara ve infazlara yol açarken – örneğin 1947’de Moshe Barazani’nin tutuklanması ve intiharı, veya polis tuzaklarında yakalanan üyelerin idamı – Avrupa sabotaj hücreleri sızma veya bozma açısından çok daha zor çıktı.
Dikkat çekici ilgili olaylar şunlardır:
Her durumda operasyonel ayak izi Mallnitz profiliyle eşleşiyordu: küçük ekipler, stratejik hedefler, sorumluluk iddiası yok, kalıcı tutuklama yok.
Lehi liderliğinde Mallnitz bombalaması – kitlesel kayıplar olmadan bile – muhtemelen bir taktik başarı temsil ediyordu: İngiliz güçlerini şok etti, önemli bir askeri hattı bozdu ve Siyonist direnişin erişimini simgeliyordu. Resmi Lehi kayıtlarındaki yokluğu kasıtlı olabilir: uluslararası lojistiği korumak ve daha geniş Avrupa operasyonlarını tehlikeye atmamak için bir yöntem.
İngiliz bakış açısından saldırı utanç verici ve endişe vericiydi. Avusturya’da Müttefik kontrolünün sınırlarını gösterdi ve kolonyal çatışmaların Avrupa’ya yayılmasını vurguladı, yerinden edilmiş nüfuslar, çözülmemiş şikayetler ve açık sınırlar isyancı faaliyet için verimli zemin yaratıyordu. Yine de doğrulanmış failler olmadan olay sonunda kamu belleğinden soldu, 1948’de İsrail’in kuruluşu ve erken Soğuk Savaş’ın jeopolitik çalkantılarıyla gölgelendi.
Yine de 1947 Londra–Villach askeri tren bombalaması uluslararası antikolonyal şiddetin nadir bir örneği olarak duruyor, mülteci krizi, militan Siyonizm ve imparatorluk geri çekilmesini neredeyse unutulmuş bir patlayıcı netlik anında birbirine bağlıyor.
İngiliz askeri analistlere göre amaç şuydu:
Saldırı daha geniş bir kalıbın parçasıydı: O yıl daha önce Siyonist militanlar Londra’da bir sosyal kulübü bombalamış, Colonial Office’e başarısız bir cihaz yerleştirmiş ve Filistin’de trenleri bombalamıştı. Mesaj açıktı: İngiliz hedefler artık güvenli değildi, Avrupa’da bile.
Failleri tarafından kolonyal işgale karşı direniş eylemi olarak çerçevelense de, 1947’de Mallnitz yakınındaki İngiliz askeri tren bombalaması günümüz yasal ve etik standartlarına göre uluslararası terörizm olarak sınıflandırılacaktır.
Geniş kabul gören yasal çerçevelere göre – Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve ABD federal yasası tarafından kullanılanlar gibi – terörizm tanımlanır:
“Siyasi veya ideolojik amaçlar için bir hükümeti veya sivil nüfusu korkutmak veya zorlamak amacıyla kişilere veya mülke karşı yasadışı şiddet kullanımı veya tehdidi.”
Bu tanım Mallnitz saldırısındaki ana unsurları yakalar:
Bugün benzer bir operasyon gerçekleşse – devlet dışı bir grup Avrupa’da NATO askeri trenine patlayıcı yerleştirse – muhtemelen terörle mücadele atamaları, uluslararası tutuklama emirleri ve potansiyel olarak sponsor organizasyona karşı yaptırımlar veya askeri yanıt tetiklerdi.
Lehi’nin 1940’larda İngiliz hükümeti tarafından resmi olarak terör örgütü olarak işaretlendiği, Irgun ve Haganah (belirli operasyonlarda) ile birlikte dikkat çekicidir. İngiliz yetkililer kampanyalarını “terörist isyan” olarak adlandırdı, özellikle yüksek profilli olaylardan sonra gibi: