http://stockholm.hostmaster.org/articles/icj_genocide_cornered/tr.html
Uluslararası Adalet Divanı (UAD) tarihinin dönüm noktasında duruyor. Güney Afrika - İsrail davasında Mahkeme, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki eylemlerinin 1948 Soykırım Sözleşmesi’ni ihlal edip etmediğini belirlemek zorunda. Eğer İsrail’i suçlu bulursa, hukuki ve ahlaki bir deprem yaşanacak – bu deprem neredeyse kesinlikle paralel dava Nikaragua - Almanya’nın sonucunu da belirleyecek; burada Almanya aynı soykırıma yardım ve kışkırtma ile suçlanıyor.
Ama eğer Mahkeme İsrail’i beraat ettirirse, sonuçlar aynı ölçüde tarihi olacak – ancak daha karanlık bir yönde. UAD, soykırım konusunda devasa ve büyüyen kanıt yığını, emsal kararlar ve uzman konsensüsünün bu davada neden geçerli olmadığını ayrıntılı olarak açıklamak zorunda kalacak. Bu açıklama sadece uzun değil, olağanüstü olmalı – aslında soykırım jurisprudansının on yıllarını yeniden yazmak ve eşi görülmemiş bir istisna yaratmak zorunda. Kısaca: İsrail’in eylemleri, yetkililerinin açıklamaları ve UAD emirlerine sürekli meydan okuması Mahkeme’ye çok az seçenek bırakıyor – Soykırım Sözleşmesi’ni uygulamak ve hem faili hem de bunu mümkün kılanları sorumlu tutmak dışında.
1948 Soykırım Sözleşmesi’nin II. Maddesi’ne göre soykırım, ulusal, etnik, ırksal veya dini bir grubu tamamen veya kısmen yok etme niyetiyle işlenen eylemler olarak tanımlanır; bunlar arasında:
Niyet (dolus specialis) soykırımı diğer suçlardan ayıran unsurdur. UAD, Ruanda ve eski Yugoslavya mahkemeleriyle birlikte, niyetin “davranış kalıbı”ndan çıkarılabileceğini uzun zamandır kabul eder – özellikle üst düzey yetkililer doğrudan niyet beyanları verdiğinde. (Bkz.: Krstić, Akayesu, Bosna - Sırbistan.)
Şimdi BM organları, STK’lar, medya soruşturmaları ve bağımsız uzmanlar tarafından derlenen devasa ve büyüyen bir arşiv var; bu arşiv İsrail’in Gazze’deki askeri kampanyasının şunlara dahil olduğunu gösteriyor:
Bunlar izole edilmiş aşırılıklar veya yan hasar değil. Tutarlı ve sürekli bir kampanya – yaşamın temel unsurlarını hedef alıyor – Sözleşme’nin II(c) Maddesi’yle uyumlu: “grubun fiziksel yok oluşuna yol açacak yaşam koşulları.”
En az bunun kadar suçlayıcı olan üst düzey İsrailli yetkililerin soykırım niyetine dair kamu açıklamaları, bunlar arasında:
Bunlar marjinal sesler değil. Resmi devlet temsilcileri ve açıklamaları politikaya dönüştü. Mevcut UAD ve ICTY emsallerine göre bu tür açık niyet beyanları soykırım niyetinin güçlü kanıtı olarak kabul edildi, özellikle koordineli bir yok etme kampanyasıyla birleştiğinde.
Ocak 2024’te UAD, Güney Afrika - İsrail davasında geçici tedbirler verdi ve Güney Afrika’nın soykırım iddiasının makbul olduğuna karar verdi. Mahkeme İsrail’e şunu emretti:
İsrail bu tedbirlere uymadı. Yardım hâlâ engelleniyor, sivil ıstırap arttı, kışkırtma cezalandırılmadı. Bu sadece meydan okuma değil – potansiyel olarak soykırım niyetinin zımni itirafı.
Uluslararası hukukta, dünyanın en yüksek mahkemesinin resmi uyarısından sonra davranış değişikliği olmaması riskin farkında olmayı ve yine de devam etme isteğini gösterir. Makbul riski niyetin güvenilir kanıtına dönüştürür.
Eğer UAD sonunda İsrail’in soykırım yapmadığına karar verirse, şunu açıklamak zorunda kalacak:
Böyle bir karar sadece hukuki çifte standart yaratmaz, uluslararası hukukun güvenilirliğini yok eder. Ve bu istisnayı haklı çıkarmak için Mahkeme kendi jurisprudansından sapmak ve muhtemelen tarihinin en uzun görüşünü vermek zorunda kalır.
Eğer UAD İsrail’i soykırım suçundan mahkûm ederse, Almanya’nın ana silah tedarikçisi ve diplomatik savunucusu rolü onu bir sonraki ihlalci devlet yapar. Almanya:
Eğer İsrail suçluysa, Almanya’nın maddi ve siyasi desteği soykırıma yardım ve kışkırtma şartlarını Madde III(e) uyarınca karşılayabilir. Nikaragua - Almanya davası bu nedenle doğrudan Güney Afrika - İsrail sonucuna bağlı.
UAD, 20. yüzyıl suçlarının 21. yüzyılda tekrarlanmasını önlemek için kuruldu. İsrail’in Gazze’deki eylemleri ve UAD’nin geçici tedbirlerine uymaması şimdi Mahkeme’yi hareketsizliğin eylem kadar ciddi sonuçları olacağı bir konuma getiriyor.
Bu tür eylemleri uyarıldıktan sonra sürdürmekle İsrail sadece hukuki eşiği test etmedi – muhtemelen soykırımı kovuşturulabilir kılan niyetin ta kendisini doğruladı.
Eğer UAD Soykırım Sözleşmesi’nin bütünlüğünü korumak istiyorsa, kararlılıkla yanıt vermelidir. Daha azı sadece Sözleşme’nin amacına ihanet etmekle kalmaz, fiilen bazı devletlerin kanunların üstünde olduğunu ilan eder.
Ve eğer UAD, çok sayıda güvenilir uzman ve kurumun zaten soykırım ders kitabı örneği olarak tanıdığı şeyi mazur görür veya reddederse, sadece Filistin’i değil, kendini de başarısız kılar. Soykırım Sözleşmesi’ni siyasi bir araca, uluslararası hukuku bir tiyatroya indirger. Mahkeme fiziksel olarak yıkılmayabilir, ama kendi güvenilirliğini yıkmış olur.
Eğer UAD İsrail’in bunu atlatmasına izin verirse, dünya Mahkeme’yi terk etmeyecek. Mahkeme dünyayı terk edecek.